DAR ES SALAAM

Na Arone Mpanduka

Visiwani Zanzibar nako wana michezo yao inayopendwa zaidi kama Tanzania Bara ilivyo na michezo yake ikiwemo ya asili.
Ni michezo ambayo huchezwa kwa kuhusisha rika la watu tofauti, na hufanyika haswa wakati wa mapumziko ikiwemo jioni baada ya watu kumaliza shughuli zao za kujitafutia kipato.
MAKACHU
Makachu ni mchezo wa asili ya Kizanzibari unaochezwa zaidi na vijana wenye ujuzi wa kujitupa majini kutoka umbali mrefu wa nchi kavu, na kisha kuogelea.
Zamani, mchezo huo ulikuwa kama wa kujifurahisha lakini sasa hivi unatumika kuwaingizia pesa vijana ambao hufanya matangazo kwa kubeba mabango yenye maandishi ama bendera, na kisha kukimbia nayo kwenye usawa wa bahari, na kujitupa majini. Tukio hilo husindikizwa na kamera ili kunogesha tangazo.
Hata watalii wanapokwenda Visiwani humo huwalipa pesa vijana na kisha huandika majina yao kwenye bango, mfano “Welcome Mr John,” na kukimbia na hilo bango baharini na kujitupa nalo kwenye maji.
NGWARE
Ngware ni mchezo wa kupiga mtu mtama.Kwa ujumla, ni mchezo unaotumia miguu na mikono katika uchezaji wake.
Mchezo huu unaweza kusema hauna tofauti na mieleka kutokana na uchezaji, ukamataji wake, hata watu kuangushana kwao hadi kupatikana mshindi.
Katika kisiwa cha Pemba Wilaya ya Micheweni, ndiko mchezo huo unakochezwa tangu miaka 30 iliyopita. Katika Bara la Afrika ni mchezo mkubwa sana, na zaidi huchezwa Senegal. Kidunia huchezwa Japan, na hutumiwa na wachezaji wanene.
Kwa sasa, mchezo wa ngware haumo tena kwenye mashindano ya Olympiki, mara ya mwisho mchezo huo uliondolewa mwaka 2020.
Ulingo wake unatakiwa ujengwe juu kidogo kama wa ‘boxing’, ili kuwafanya watu weweze kuona pande zote.
Mchezo hushirikisha timu mbili A na B, kila timu inatoa mchezaji mmoja, ambapo watakuwa katikati, na mwamuzi mmoja wa kuamua mshindi wa mchezo huo.
Anasema wachezaji hukamatana mikono kwa ukakamavu wa hali ya juu, hapo tena ndipo wanapopigana Ngware (mtama), ili mmojawapo amwangushe mwenzake chini na hivyo kuwa mshindi.
NAGE
Nage ni mchezo mwingine unaochezwa sana Zanzibar.Zamani watoto waliucheza sana vijijini lakini sasa hivi hata watu wazima wanaocheza, hasa wanawake.
Mchezo huu unafanana na rede, lakini unashirikisha wanawake wanne na kuendelea, na ukaaji wao ni tofauti, kwa kuwa wachezaji hujipanga pande nne, na mchezeshaji mmoja hukaa katikati, ili apate mpira ambao walio nje ya duara, wanarushiana. Akifaulu kuudaka, hujiunga na wachezaji walio katika duara, na aliyeurusha anaingia katikati badala yake.
BAO
Ni mchezo ambao hupendwa sana Visiwani humo, ambapo wanaume huucheza sana hasa wanapomaliza shughuli zao za uvuvi na biashara za pweza na samaki.
Kiutamaduni wengi hucheza wakiwa wamevaa misuli, huku wakisimuliana mambo mbalimbali.
Ikumbukwe zamani Hayati Abeid Aman Karume alikuwa anapenda sana kucheza mchezo huo, na hata tukio la kupigwa risasi na kusababisha kifo chake, lilitokea wakati akiwa anacheza mchezo huo.